Gospodarka

Odwołano Marcinkiewicza, a jego miejsce zajął Kaczyński. Wywołało to medialną burzę. Niestety czy stety, nie zmieni się nic.

Jarosław Kaczyński powiedzał dla PAP, że będzie dalej kontynuował politykę ekonomiczną, której wyznacznikiem są neoliberalne - w wersji soft - pomysły Zyty Gilowskiej. Inwestorzy mogą spać spokojnie, ich interesów bronić będzie państwo.

"Złotówka będzie chroniona, nic nowego się tutaj nie zdarzy. Jeśli ktoś rozsiewa takiego typu informacje, że będą zagrożenia, to po prostu mówi nieprawdę - z niewiedzy albo ze złej woli" – powiedział nowy premier.

Napisała Frances Moore Lappe, 23 lipca 2006

W północnym regionie Włoch, autorka “Diety dla małej planety” odkryła ludzi, których sposób bycia, opierający się na współpracy, przypomina czym jest ludzka godność.

Ekonomia rynkowa i kapitalizm są synonimiczne – a przynajmniej ściśle ze sobą powiązane. W takim przekonaniu żyje większość amerykanów. Ale niekoniecznie tak jest. Kapitalizm – władza kontrolujących podaż po to, by wzbogacić udziałowców – jest tylko jednym ze sposobów działania rynku. Oczywiście trudno wyobrazić sobie jak mógłby działać jakiś system ekonomiczny jeśli operuje się tylko abstrakcjami. Pomocne byłoby pokazanie przykładu z rzeczywistości.

I właśnie zaraz to zrobię.

W maju spędziłam pięć dni w Emilia Romagna, regionie północno-środkowych Włoch, gdzie żyją cztery miliony ludzi. Tam, przez ostatnie 150 lat, sieć konsumenckich, rolniczych i zarządzanych przez pracowników spółdzielni zdołało wytworzyć od 30 do 40 procent regionalnego PKB. Dwóch na trzech ludzi w Emilia Romagna to członkowie spółdzielni.

Region, którego centrum jest Bolonia, jest domem dla 8000 spółdzielni, produkujących wszystko, od ceramiki, poprzez ubrania do specjalnego sera. Ich wysiłki są ze sobą powiązane poprzez sieci oparte o coś, co liderzy spółdzielni nazywają „wzajemną zależnością”. Wszystkie spółdzielnie oddają 3 procenty swojego dochodu na wspólny fundusz służący rozwojowi ruchu spółdzielczego i wsparciu organizacji dostarczających spółdzielniom pomocy finansowej, doradzającej im w sprawach taktyk sprzedaży, prowadzeniu badań oraz przeprowadzającym szkolenia techniczne.

Założenie jest takie, że dzięki pomaganiu sobie wszyscy zyskują. I tak jest. Dochód na osobę jest o 50 procent wyższy w Emilia Romagna niż przeciętny dochód narodowy na osobę.

Korzenie ruchu spółdzielczego w Emilia Romagna sięgają głęboko – i są zróżnicowane. Tutaj w Stanach Zjednoczonych wielu sadzi, że katolicyzm i socjalizm są nie do pogodzenia. We Włoszech jest inaczej. Na włoską, powojenną lewicę miała duży wpływ krytyka kapitalizmu stworzona przez teoretyka socjalizmu, Antonio Gramsciego. Choć został uwięziony przez Mussoliniego i umarł jedenaście lat później, w wieku 46 lat, wciąż będąc pod strażą, poglądy Gramsciego przetrwały. Jednocześnie kościół zaczął doceniać rolę spółdzielczości we wzmacnianiu rodziny i wspólnoty – zgodnie z tym, co pisał papież Jan XXIII w encyklice z 1961.

1 lipca 2006 zlikwidowano Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Bytom. Około 300 pracowników straciło pracę. 650 osobom grozi zwolnienie. 5 lipca odbyła się pikieta zwolnionych pracowników przed siedzibą firmy. Zablokowano wejście zarządowi oraz spuszczono powietrze z opon samochodu Piotra Heine, prezesa PKM Bytom.

Protestujący wskazywali, że firma nie liczy się z ludźmi, że traktuje ich jedynie jako cyferki w tabeli zysków i strat. Dowiedzieli się również, że na koncie Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej nie ma pieniędzy. Powinno być 130 tys. zł, a jest 160 zł 56 gr. - Co się z nimi stało? To są nasze pieniądze. Nikt nie miał prawa ich ruszać – powiedział dla Dziennika Zachodniego Mirosław Kolasa, protestujący związkowiec. Prezes PKM Bytom stwierdził, że takich pieniędzy nigdy nie było, że były ważniejsze wydatki.

Chcemy, by Ukraińcy mogli legalnie pracować u polskich rolników - mówi współpracownik minister pracy Anny Kalaty z Samoobrony. Również minister rolnictwa i wicepremier Andrzej Lepper chce otwarcia rynku pracy sezonowej w rolnictwie dla Ukraińców.

Skąd ten pomysł? Chcą tego rolnicze związki i stowarzyszenia, bo niewielu Polaków chce pracować w polu. To ciężka i słabo płatna praca (np. 1 zł za kilogram zebranych truskawek). Rolnicy korzystają więc z usług mieszkańców krajów dawnego ZSRR.

Tysiące ludzi wyległo na ulice Londynu podczas Karnawału Przeciw Kapitałowi 50 tys. rolników bez ziemi pojawiło się na ulicach Brazylii; w Nigerii 10 tys. osób uczestnicząc w Karnawale Wyzyskiwanych zablokowało Port Harcourt w proteście przeciw eksploatacji delty Nigru przez kompanie naftowe; 200 tys. ludzi przeszło ulicami Hyderbadu w Indiach, zaś w ponad trzydziestu miejscach na całym świecie tysiące ludzi bawiło się na street-party- ulicznych syntezach świętowania i politycznego protestu. Co łączy ten bezprecedensowy alians działaczy Wschodu i Zachodu, Północy i Południa? Określa się go jako opozycję przeciw globalizacji. Każdego dnia słyszy się coraz więcej o globalizacji, dziwacznych skrótów nazw w stylu WTO, MFW czy MAI. Wmawia się nam, że decyzje tych organizacji służą po prostu rynkowi i że to rynek rządzi procesami społecznymi. Ten nabierający tempa proces służy wciągnięciu wszystkich ludzi w wir globalnej ekonomii, to jest poddaniu ich bezpośredniemu dyktatowi kapitału.

I. Czym jest globalizacja?

Globalizacja stała się przedmiotem krytyki wszelkiego typu działaczy i akademików, reformistów i rewolucjonistów. Daje się zauważyć internacjonalizacja walki i sprzeciwu wobec niej. I wciąż... panuje pomieszanie - pomieszanie naszych ideałów, naszego stanowiska, naszych metod i celów. Pomieszanie, które może okazać się zgubne - jeśli przepuścimy szansę, która przed nami stoi, możemy nie otrzymać ponownie podobnej okazji. Żyjemy w czasach przejściowych, w punkcie zwrotnym. W tym tekście postaramy się ukazać kontekst globalizacji, walkę z nią i owo pomieszanie oraz wszelkie nieporozumienia, jakie wokół tego pojęcia narosły.

Obecny trend do przeciwstawiania się globalizacji wydaje się padać ofiarą tej samej iluzji, przez którą tyle ucierpiał mówiącej, że to, co dzieje się obecnie (tj. od ok. 20 lat) jest czymś nowym i radykalnie odmiennym od tego, co było wcześniej. Rzeczy, które są identyfikowane jako konstytuujące globalizację - wolny rynek, wolny przepływ kapitału, rozwój międzynarodowych podmiotów regulacyjnych, ekspansja globalnej kultury - są nowe w tym sensie, że są nowymi formami organizacji i nowymi strukturami, ale w istocie mamy do czynienia z kontynuacją systemu, który panował już wcześniej.

Południowo-Koreańscy rolnicy razem ze studentami zaczynają akcję zajmowania magazynów i niszczenia ryżu pochodzącego z importu. Sprzedawany po dumpingowych cenach ryż pochodzący z USA może doprowadzić do całkowitego bankructwa południowo-koreańskich rolników.

Edward Lincoln z Waszyngtońskiego ośrodka Council on Foreign Relations próbuje tłumaczyć protesty rolników względami metafizycznymi: „Wysoko uprzemysłowiona Korea była do niedawna krajem rolniczym i większość mieszkańców wciąż czuje głęboki związek z ziemią.” Lincoln krytykuje „wymuszanie” ochrony rynku południowokoreańskiego przez rolników.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu popiera „kamieniczników”, a podjęta dzisiaj przez trybunał decyzja może doprowadzić do masowych eksmisji i podwyższenia czynszów w prywatnych kamienicach. Jak uważa Trybunał Polska, stosując ograniczenia w podwyższaniu czynszów, narusza przepis Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności dotyczący prawa do poszanowania własności.

Raport Inspekcji Handlowej dowodzi, iż akcje promocyjne w supermarketach to często oszukiwanie kupującego. Mechanizm dział na dwa sposoby: raz, mamy do czynienia z zawyżaniem ceny, by następnie podczas promocji obniżyć ją do jej ‘wartości rynkowej’; dwa, promocja jest czystym złudzeniem, towar znajduje się tylko w pojemniku z napisem promocja, zaś przy kasie płacimy tyle ile przed ‘wielką okazją’.

Elżbieta Anders z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów powiedziała dla Wirtualnej Polski, że należy też uważać na tak zwane ‘gratisy’. Zwykle bardziej opłaca się kupić dwa szampony, niż dwa szampony w cenie jednego.

Tysiące chłopów starło się w południowych Chinach z milicją. Rozgniewała ich zbyt niska zapłata za ziemię, którą sprzedali developerowi budującemu osiedle mieszkaniowe. Obrażenia odnieśli zarówno protestujący, jak i interweniujący milicjanci oraz prywatni ochroniarze.

Developer kupił ziemię, żeby wybudować na niej osiedla mieszkaniowe. Chłopi wkrótce potem doszli do przekonania, że zostali oszukani i zapłacono im za mało. Rozpoczęli więc protest, domagając się dopłat.

Kilka miesięcy temu podobna sytuacja wydarzyła się w prowincji Guangdong, gdzie milicja otworzyła ogień do setek demonstrantów, zabijając co najmniej trzy osoby.

Około półtora tysiąca pracowników zakładów energetycznych demonstrowało dziś przed ministerstwem gospodarki, domagając się rezygnacji z planów przekształceń w ich branży.

Obecny rząd chce utworzenia wielkich grup energetycznych, co, jak podkreślają demonstranci, będzie oznaczać faktyczną likwidację zakładów w których obecnie pracuje 14 tys. osób.

Proponują powołanie holdingu Energetyka Podkarpacka oraz utworzenia tak zwanej grupy L5 skupiającej zakłady z Lublina, Zamościa, Białegostoku, Skarżyska Kamiennej oraz Warszawa Teren.

Prorodzina polityka rządu również okazuje się klasową – wspiera bogate rodziny. Biednym zaś ulgi nie będą przysługiwać, lub będą przysługiwać w małym stopniu.

Jak podaje Gazeta Wyborcza z ulgi w pełni będą korzystać ludzie o wysokich zarobkach, zaś najuboższych nie będzie ona obowiązywać. Osoby z pensjami nauczycielskimi, sprzedawczynie w supermarketach, pielęgniarki nie będą mogły skorzystać z ‘pomocy’. Nie mówiąc już o osobach poniżej minimum socjalnego. Za to osoby o wysokim statusie materialnym będą mogły ulgę wykorzystać.

Około 2 milionów Polaków wyjechało z kraju od momentu wejścia Polski do UE - szacują naukowcy specjalizujący się w migracjach - dr Wojciech Łukowski z Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr hab. Romuald Jończy z Uniwersytetu Opolskiego.

- Jeśli chodzi o imigrację w tak krótkim czasie i z jednego kraju, niewątpliwe ta jest największa, z jaką kiedykolwiek mieliśmy do czynienia - mówi David Coleman, profesor demografii na Oxford University.

Ta tendencja narasta. Według oficjalnych danych w ciągu roku od wejścia Polski do UE do Wielkiej Brytanii wyjechało 94 tys. osób. Rok później - już 134 tys. Polacy wcale nie cieszą się z tego powodu. Dla 84 proc. z nich wyjazdy młodych to powód do wstydu.

Komentarz na blogu XaViER-a: Nie chcą nas tutaj

W Kenii w okolicach Nakuru mieszkańcy zablokowali autostradę w proteście przeciw zmianie koryta rzeki. Miała by ona zasilić jedynie komercyjne plantacje kwiatów. Spowodowałoby to, utratę możliwości przeżycia przez wiele osób – rzeka jest częścią ich gospodarki.

- Nasza egzystencja jest uzależniona od dostępu do rzeki. Jest czymś nieludzkim odmówić nam dostępu do naturalnego zasobu, jaką jest woda. - powiedział jeden z protestujących.

Blokada została zaatakowana przez policję. Policja strzelała w powietrze i użyła gazu łzawiącego w stosunku do protestujących. Zgromadzeni odpowiedzieli kamieniami.

Bliscy współpracownicy Romana Giertycha: Tomasz Połetek i Maciej Twaróg, są podejrzani o roztrwonienie milionów złotych wyprowadzonych z Wielkopolskiego Banku Rolniczego przez posła LPR Witolda Hatkę. Pieniądze trafiły na konta między innymi spółki Hatrol, kontrolowanej przez działaczy LPR i MW. Roztrwoniono około 2.4 mln. zł.

Ministerstwo Kultury opracowało projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim. I tak, nowe grupy społeczne staną się przestępcami. Wystarczy, że będą posiadać nagrywarkę CD lub DVD. Zakazane ma być też wytwarzanie i sprzedaż takich sprzętów – karane: dla sprzedawcy trzy lata; dla klienta rok.

Projekt budzi protesty. Jak powiedział dla Życia Warszawy Łukasz Jachowicz, redaktor serwisu 7thguard.net i inicjator listu protestacyjnego w sprawie ustawy, będzie to utrudnienie dostępu do dóbr kulturalnych, kryminalizacja użytkowników komputerów.

Podpisz list protestacyjny w tej sprawie: http://list.7thguard.net

Komentarz na blogu XaViER-a: Koniec wolnej kultury?