Dodaj nową odpowiedź

Piszesz: "to produktów pracy robotnik jest pozbawiany". OK. Co w takim razie jest produktem pracownika telemarketingu? Czego właściwie jest pozbawiany? Trzeba trochę zaktualizować te pojęcia.

Według mnie teoria wymiany przynoszącej dodatkową wartość ma sens nawet w wymianie komunistycznej, gdyż gdyby każdy zachowywał własne produkty i ich nie wymieniał, byłyby one mniej wartościowe (w sensie użyteczności - w sensie rynkowym by oczywiście nie miały żadnej wartości jako nie podlegające wymianie). To bardzo proste: nikt nie jest w stanie sam wymyślić wszystkich możliwych technik produkcji i nie ma wszystkich możliwych zdolności, a tym bardziej czasu. Współpraca przynosi poprawę jakości i wydajności, a bez wymiany współpraca nie jest możliwa.

To, czy uzależnimy przebieg wymiany od jakiś kwantyfikatorów (ceny, czasu, wysiłku), czy też uznamy, że "każdemu według potrzeb, od każdego według możliwości" w niczym nie zmienia faktu, że dzięki wymianie wytwarzane są korzyści. Cały problem polega na tym, jak te korzyści zostaną rozdystrybuowane.