Dodaj nową odpowiedź

Małego Wielkiego Człowieka? Tam jest masa spostrzeżeń antropologicznych odnośnie Indian z prerii. Miałem kumpla antropologa indianistę, który potwierdzał tezę o szowinizmie międzyplemiennym, o której między innymi w tej książce. Nie podam innych źródeł, bo nie pamiętam, ale gdzieś indziej kiedyś też o tym czytałem. To zresztą normalna teza - Indianie nie byli w tym odosobnieni. Na przykład starożytni Grecy też byli skrajnymi szowinistami z naszego punktu widzenia (choćby zjawisko niewolnictwa u Greków). Niby znali pojęcie człowieka ale nie pełniło ono tej funkcjo co od XVIII wieku.
Co do antropocentryzmu: tak się szczęśliwie zdarzyło, że kultura europejska jako jedyna wytworzyła takie silne formy humanizmu ("antropocentryzmu" jak kto chce) i to zadziałało (choć nie zawsze) antyszowinistycznie (np. całkowitą delegitymizacją niewolnictwa). Nie widzę powodu aby z tego ot tak rezygnować, po prostu uważam te idee za słuszne, choć gorzej z ich realizacją w saystemie liberalnym. Poza tym co do Little Big Horn zgoda, co do granic między tym co ludzkie też. Pisałem zresztą, że teraz szowinizm działałby inaczej, szedł na zewnątrz społeczności indiańskiej więc nie widzę o co się spieramy.

Po prostu taka jest logika sensów międzyludzkich, że silne identyfikacje grupowe z konieczności produkują szowinizm i żądanie aby "inny" też się określił grupowo. Ja nie chcę, żeby Niemiec żądał ode mnie abym się przed nim określał jako Polak, uważam to za pomysł bardzo szkodliwy (nawet ze zwykłego osobistego doświadczenia). Patriotyzm ostatecznie skompromitował się już co najmniej w I wojnie światowej, o której akurat w Polsce mało się mówi. Nieco ryzykując trzeba powiedzieć, że niemal w takim samym stopniu jak antysemityzm "skompromitował" się w Holokauście. Trzeba spojrzeć prawdzie w oczy.