Publicystyka

Stuart Christie (ur. 10 czerwca 1946 r. ) szkocki anarchista i publicysta.

W czerwcu 1964 r. udał się do Hiszpanii, gdzie 11 sierpnia został aresztowany za pomoc w przygotowywaniu zamachu na Franco. Policja znalazła przy nim materiały wybuchowe. Zgodnie z ówczesnym hiszpańskim kodeksem karnym za to przestępstwo groziła kara śmierci przez uduszenie garotą. Ostatecznie jednak Christie skazany został na 30 lat więzienia.

Opublikowana w 1944 r. „Droga do zniewolenia” Friedricha Augusta von Heyeka jest tą książką, na której wyrosła współczesna hegemonia ideologiczna neoliberalizmu. W dziele Hayeka można znaleźć wszystkie wątki, których każdy, kto żyje w epoce dominacji Jedynie Słusznej Ideologii musiał się nauczyć na pamięć. To właśnie u Hayeka politycy tacy, jak Margaret Thatcher, Ronald Reagan i Leszek Balcerowicz nauczyli się języka propagandy, którym tak sprawnie się posługiwali. Sformułowania znajdujące się w „Drodze do zniewolenia” są po dziś dzień kopiowane codziennie przez wszystkich pismaków pilnujących ustalonego porządku ideologicznego.

Wedle swoich zwolenników, „Hayek wykazuje w sposób jasny i przekonujący, że wszelki socjalizm prowadzi nieuchronnie do utraty wolności, stanowi też historyczne źródło totalitaryzmu”. Hayek powołuje się w swoim dziele na Adama Smitha, którego cytuje bardzo wybiórczo, tylko wtedy, gdy pasuje to do jego tez. Twierdzenia Hayeka, oraz odmóżdżone interpretacje dzieł Smitha i Hanny Arendt stanowią polityczne credo liberalnego establishmentu utworzonego w 1989 r.

Można się pokusić o uproszczenie, że każdy spotkany człowiek jest albo rolnikiem-robotnikiem albo przedsiębiorcą-fabrykantem, albo sportowcem. Na nasze potrzeby, konsumpcję potraktujemy jako sport a tym samym konsumenta nazwiemy swego rodzaju – „sportowcem” konsumpcjonizmu. Rolnik powie, że pracować z ziemią to jak sięgać do źródła życia. Ale każdy to źródło w czym innym może widzieć. Jeden w ziemi, drugi w fabryce a jeszcze inny w sporcie. I mogło by się zdawać, że za nic się nie dogadają, bo mimo że o tym samym mówią, to z innego miejsca wychodzą. Rolnik wszystko wiąże i łączy z ziemią, dzień i noc, deszcz i suszę. I od cyklu natury zależne jest jego życie. Czuje, że jest częścią natury. Dla fabrykanta nie ma znaczenia, jaka jest pora roku, ani czy fabryka stoi w dolinie, czy na wyżynie. Cykl roczny znaczy dla niego tyle, co błoto lub pył przed fabryką. Sportowiec z kolei już zupełnie niczym się nie przejmuje, gdyż nie reprezentuje zespołu swojej ojczyzny lecz kraju, w którym żyje mu się dostatnie. Nie interesuje go czy rolnik zdoła wyżywić swoją rodzinę, ani czy fabrykant powiększy swoje zyski. Interesuje go medal jaki może zdobyć na igrzyskach. Zazwyczaj też sportowiec nie myśli o tym, co się kryje za reklamami produktów firm, dzięki którym bierze udział w tych czy innych zawodach.

W ostatnią sobotę we Wrocławiu miał miejsce pochód zorganizowany z okazji rocznicy powstania Obozu Narodowo-Radykalnego. Impreza pretenduje do bycia coroczną organizacyjną próbą sił, przemarszem pokazującym członków i sympatyków, ich liczebność oraz zaangażowanie. Oczywiście wiadomo, że upamiętnianie dat historycznych jest rzeczą drugoplanową, a głównie chodzi o polityczne stroszenie pawich piórek i popularyzację haseł związanych z określoną działalnością.

Całe nazewnictwo stosowane w publicystyce i informacjach, to oczywiście upraszczanie. „Faszystami” bądź „nazistami” określa się w tym przypadku narodowych radykałów – z jednej strony po to, by uprościć odbiór, stosując tego rodzaju skrót myślowy, z drugiej nie uważam, że politycznie narodowy radykalizm leży w jakiś innych rejonach niż faszyzm czy nazizm i nie będę się silił w tym momencie na dłuższą analizę porównawczą, gdyż w zasadzie jedyną istotną różnicą pomiędzy narodowym radykalizmem a innymi prądami skrajnego nacjonalizmu jest, jak to określił Jan Mosdorf fakt bycia „ruchem typowo polskim”.

Chińska olimpiada wywołuje coraz głośniejsze protesty, dostarczając atrakcyjnego tematu mediom. Ale czy to, że przedyskutujemy sto razy kwestię: „co powinien zrobić sportowiec?”, zmieni cokolwiek w samym Tybecie? Nie wiem. Próbując dociec, co mogłoby wywrzeć silniejszą presję na Chiny od takiego czy innego zachowania sportowców i mediów podczas chińskiej olimpiady, zadałem sobie pytanie: kto korzysta na tej imprezie? Pomijając zyski ze zorganizowania Olimpiady, na które liczy sam rząd chiński, zastanówmy się nad udziałem firm z tak zwanego „wolnego świata”.

Jedno jest pewne: firmy wkładają pieniądze w Olimpiadę, by na niej zarobić. Część zainwestowanych środków wydaje się na przekonanie milionów odbiorców, że warto tę imprezę zobaczyć. A gdy machina się rozpędzi, to nawet jakieś faux pas ze strony sportowca przy wręczaniu medalu tylko zwiększy oglądalność, czyli zostanie zaliczone… po stronie korzyści! Zaś z dyskusji o prawach człowieka w Chinach zrobi się listek figowy tego interesu, siejąc propagandę, jak za czasów olimpiady w III Rzeszy w 1936 roku, że „teraz Chiny staną się lepsze.”. Naziści też od sportu mieli złagodnieć, nawet Żydom pozwolili startować, ale co z tego wynikło…? Olimpiada mija, wpływy zostają podsumowane i… wraca się do planu, z psychopatyczną konsekwencją… W przypadku Chin - do planu wynarodowienia Tybetu poprzez terror i „kulturkampf”.

Nigdy nie byłem w Karkonoszach, którym tyle obrazów, grafik, drzeworytów poświęcił Jerzy Jakubów. Nigdy nie byłem w Kowarach-Wojkowie, w których mieszka ten utalentowany artysta. Nigdy nie byłem w stworzonym przez niego w zakupionej od PKP wieży ciśnień w Kowarach, a jedynym w Europie, muzeum lasek pasterskich i mieszczącej się na jej parterze jego pracowni drzeworytniczej.

Właściwie zetknąłem się z twórczością Jerzego Jakubów jedynie przy okazji jego prac ilustracyjnych do różnych produkcji „Ulicy Wszystkich Świętych” – jako grafik książkowy ilustrował bowiem m.in. „W cukrze arbuza” Richarda Brautingana, „Liście ze świata żywych, listy z Krainy Jaszczurek” Lecha L. Przychodzkiego i „Zapomniałem cię nazwać” Kazimierza Malika.

Therese jest Szwedką, studiuje nauki polityczne. Do Warszawy przyjechała w styczniu na staż w organizacji pozarządowej. W zeszłym tygodniu wybrała się na piwo z polskim kolegą Maćkiem. Usiedli w kawiarni Antykwariat przy Żurawiej. - Przemiły, przytulny lokal w klimacie intelektualnym, pełen książek - ocenia Therese. - Jakież było moje zdziwienie, gdy w pewnym momencie usłyszałam z głośników hymn Szwecji w ostrej, rockowej wersji.

1. Studia bezpłatne są sprawiedliwe, gdyż każdy płaci za siebie.
Nie jest prawdą – jak przekonują neoliberałowie – że utrzymywanie bezpłatności jest niesprawiedliwe, gdyż zmusza robotników, rolników czy też drobnych przedsiębiorców do opłacania nauki dzieciom z wielkomiejskiej klasy średniej. „Jakim prawem?”, „Dlaczego mam płacić na czyjąś edukację, skoro sam nie studiuję?” – te pytania powtarzane jak mantra są koronnym argumentem. „Dlaczego podatnicy mają ułatwiać komuś uzyskanie lepszych dochodów?”, pytał z kolei na łamach „Dziennika” Marek Rocki, senator PO i były rektor SGH. Trudno powstrzymać się w tym miejscu od pewnej uwagi. Jeśli faktycznie darmowe studia są tak niesprawiedliwe i nieuczciwe, jak to próbuje się nam przedstawić, to co w takim razie zrobić z tysiącami absolwentów, którzy – tak jak Donald Tusk, senator Rocki czy pani minister Kudrycka – mieli szczęście nie płacić za swoją edukację? Jeżeli ma być sprawiedliwie, to obawiam się, że nie będą mieli oni innego wyjścia, jak tylko zwrócić budżetowi pieniądze. I to co do grosza. Tanie akademiki i obiady też wliczamy w cenę… Jednak jeżeli prawdą jest to, że podejmując pracę, zaczynamy spłacać dług wobec społeczeństwa (płacąc podatki, budując gospodarkę), to nikogo nie powinno już dziwić twierdzenie, że studia bezpłatne są sprawiedliwe, gdyż każdy płaci za siebie.