Aleksander Berkman
wiatrak, Wto, 2012-09-25 20:13
Alexander Berkman (ur. 21 listopada 1870 w Wilnie, zm. 28 czerwca 1936 w Nicei) – rosyjski działacz anarchistyczny, pisarz.
Berkman urodził się bogatej rodzinie w Wilnie. Jego rodzice zmarli, kiedy miał niespełna 18 lat, wtedy też postanowił wyemigrować do USA.
W Nowym Jorku poznał anarchistkę Emmę Goldman, która stała się jego życiową partnerką. Oboje niezwykle zaangażowali się w kampanię na rzecz uwolnienia anarchistów aresztowanych po wydarzeniach Haymarket, pisując jednocześnie do pisma Alarm redagowanego przez Johanna Mosta.
Na poglądy Berkmana decydujący wpływ wywarło wydarzenie z 1893, kiedy to gubernator Nowego Jorku Henry Frick wydał rozkaz wojskowego szturmu na strajkujących robotników, co spowodowało śmierć 10 robotników. Po tym wydarzeniu Aleksander postanowił zemścić się na Fricku – wszedł do jego biura, strzelił do niego ze swego pistoletu 3 razy, po czym zaczął go dźgać nożem. Frick przeżył atak, a Berkmana skazano na 14 lat więzienia za próbę zabójstwa.
Po wyjściu z więzienia w 1906 r. zamieszkał z Emmą Goldman, jednocześnie tworząc magazyn Mother Earth oraz publikując książki m.in. swoje wspomnienia Prison Memoirs of an Anarchist (Więzienne wspomnienia anarchisty).
Po wybuchu I wojny światowej Berkman działał przeciwko włączeniu się USA do wojny, a kiedy to nastąpiło, został aresztowany i skazany na 2 lata więzienia za "podkopywanie wysiłku wojennego USA". Po wyjściu z więzienia w grudniu 1919 został deportowany do porewolucyjnej Rosji.
W Rosji zaangażował się w ruch anarchistyczny, lecz po powstaniu w Kronsztadzie wyemigrował do Francji, gdzie napisał kilka książek o reżimie bolszewików m.in.: The Bolshevik Myth oraz swoją najsłynniejszą książkę The ABC of Communist Anarchism (ABC anarchizmu komunistycznego).
Popełnił samobójstwo 28 czerwca 1936, cierpiąc z powodu chorej prostaty.
Aleksander Berkman: Wielkie rozczarowanie (Rosja 1917-21)
“Bolszewicki mit” mówi o okresie militarnego komunizmu i wprowadzeniu NEP-u; nowej taktyki gospodarczej rozpoczętej przez Lenina w 1921 roku. NEP pozostał w sile do dziś, jakkolwiek rozmaite jest jego zastosowanie, teraz waha się i intensywnie wzmaga. Tzw. NEP to nic innego jak wstęp do kapitalizmu i państwowego i prywatnego, włączającego koncesje dla obcego kapitału, dzierżawę fabryk a nawet prawie całego przemysłu prywatnym osobom lub korporacjom. Krótko mówiąc świeżo opierzony kapitalizm, zmieszanie monopolu państwa i prywatnego biznesu. Czytaj dalej
Zobacz też: Biogramy
