Sprawiedliwość naprawcza: Jim Consedine

Książka „Sprawiedliwość naprawcza” Jima Consedine jest ciekawą analizą błędnego koła, w które popadł współczesny system karny. Na przykładzie krajów anglosaskich: USA, Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii, oraz Australii autor pokazuje jak nieskuteczna okazała się filozofia zaostrzania kar dla przestępców. Nawet drastyczne pomysły takie jak „three strikes and you’re out” (trzy wyroki i dożywocie) – które oznaczają karę dożywocia po trzecim skazaniu, nawet za drobną kradzież – nie tylko nie spowodowały obniżenia poziomu przestępczości, ale wiele wskazuje na to, że również przyczyniły się do pogorszenia sytuacji.
A wszystko wzięło się z zaprzeczenia tradycyjnych form sprawiedliwości, które z powodzeniem funkcjonowała w społeczeństwach celtyckich, maoryskich, aborygeńskich, indiańskich i afrykańskich. Ta sprawiedliwość opierała się nie na bezosobowym mechanizmie wymierzania kary, w którym ofiary mają drugorzędną rolę obserwatorów, ale na aktywnym uczestnictwie rodzin ofiar i rodzin sprawców w dochodzeniu do rozwiązań wiodących ku zadośćuczynieniu za krzywdę i ku pojednaniu stron. Wilhelm Zdobywca, gdy podbił Anglię, ustanowił prawo, które czyniło morderstwo i kradzież występkami przeciwko władzy królewskiej. Od tej pory, ofiary takich przestępstw i ich rodziny nie były już traktowane jako podmioty procesu karnego – jedyną stroną stawało się państwo. Właściwie można powiedzieć, że skutki takiej filozofii widoczne są do dziś. Nadal ofiary są traktowane jak powietrze przez bezduszny aparat sądowniczy i nadal muszą się zmagać z poczuciem bezsilności.
Autor opisuje bardzo szczegółowo mądre zwyczaje ludów, które zwykliśmy nazywać „prymitywnymi”, ale które wypracowały dużo bardziej skuteczne i zdrowsze dla społeczeństwa sposoby radzenia sobie z problemem przestępczości.
Ta ciekawa książka jest dostępna w bibliotece Infoszopu w Warszawie, przy ul. Targowej 22.