Rewolta w Asturii w 1934

Wybory w Hiszpanii w 1933 roku postrzegane były jako zwycięstw prawicy reprezentowanej przez Hiszpańska Konfederacja Prawicy Autonomicznej (CEDA), będącej koalicją grup o profilu konserwatywno-katolickim i monarchistycznym.

Koalicją kierował Jose Maria Gil-Robles. CEDA szybko sprzemieżyła się z drugą w kolejności Radykalną Partią Republikańską Alexandra Lerrouxa.

Wpychając Lerrouxa na stanowisko premiera prawica uwikłała się w konflikty na linii konserwatyzm – liberalizm. Rząd upadł tylko po to aby zostać zastąpiony rządem Ricarda Sampera z tej samej partii.

Lewica postrzegała rządy prawicy jako proto-faszystowskie. Zwłaszcza kiedy do rządu 1 października weszło trzech przedstawicieli CEDA, a rząd zaczął odbierać rolnikom ziemię przyznaną przez poprzedni rząd.

Socjalistyczna Partia Hiszpanii (PSOE) i jej związek zawodowy UGT rozpoczęło budowę zjednoczonego Frontu Robotniczego przeciwko rządowi. Do pomysłu frontu sceptycznie odnosili się anarchosyndykaliści z CNT.

Nie znaczy to jednak, że jedna czy druga strona jedynie spierała się o to która taktyka jest skuteczniejsza.

Wszystkie ugrupowania lewicowe i pracownicze prowadziły agitację wśród rewolucyjnych robotników co doprowadziło do strajku generalnego na terenie całej Hiszpanii. Do strajku wzywało UGT. W Katalonii doszło do aresztowań członków CNT. Była to jedna z przyczyn dla których CNT nakazało swoim członkom zaprzestanie strajku.

Strajk nie radził sobie również w innych częściach kraju. Ze względu na słabą koordynację i szybkie działania policji, całe przywództwo UGT zostało aresztowane w Madrycie gdzie strajk miał się zacząć. Powtarzające się ataki policji i niechęć komisji do koordynowania działań skutecznie zmusiło robotników do powrotu do pracy.
Podczas rozbijania strajku w całej Hiszpanii, pracownicy z miast górniczych w Asturii postanowili przystąpić do walki. Doszło tam do ścisłej współpracy pomiędzy UGT, a CNT być może dlatego, że miejscowe CNT postrzegane było jako umiarkowane skrzydło związku. Sojusz w Asturii bardzo przyczynił się do wysokiego poziomu współpracy pomiędzy górnikami obu organizacji podczas walki.

Strajk rozpoczął się wieczorem 04 października, przed zmrokiem górnicy zajęli miasta wzdłuż rzek Aller i Nalón. Dynamity wzięli ze swoich kopalń. Nazajutrz ruszyli w stronę Oviedo, które zostało zdobyte przez nich 6 października.

Podczas rewolty robotnicy wprowadzali w życie wiele ze swoich postulatów. Dały się jednak zaobserwować różnice między autorytarnymi socjalistami i wolnościowcami. Na obszarach objętych przez CNT postępowała kolektywizacja. Robotnicy i chłopi organizowali dystrybucję żywności. Obszary pod kontrolą UGT/PSOE cechowała centralizacja, a decyzje pozostawały głównie w rękach biurokratów związkowych. Chęć utrzymywania strjku pod kontrolą przyczyniła się również do porażki w Asturii.

7 października do Oviedo przybyli delegaci z Gijon i Aviles. Poprosili o broń, której potrzebowali do obrony przed wojskiem. Wrócili z pustymi rękami gdyż komisja UGT ich zignorowała. Następnego dnia obydwa miasta upadły. W ciągu następnego tygodnia upadła cała Asturia, 3000 górników zginęło, a 35000 zostało objętych represjami.

Trwające dwa tygodnie powstanie proletariackie upadło. Zarysowało jednak granicę niezdolną do przekroczenia pomiędzy dwiema formami socjalizmu, które były realizowane w praktyce. Przykładowo, miasto górniczo-metalurgiczne Sama zarządzane było na wzór dyktatury bolszewickiej gdzie panowała pełna dyscyplina pracy. W innym przemysłowym mieście, La Felguera obowiązywał wolnościowy komunizm. Zniesiono pieniądz, racjonalizowano żywność i odzież.

Proces jaki miał miejsce w Asturii był swego rodzaju prekursorem dla mającej nadejść rewolucji w 1936 roku. Działania Komitetu w Oviedo było bardzo równoległe do postawy Frontu Ludowego podczas wojny z Franco wobec anarchistów.

https://cia.media.pl/rewolucja_hiszpanska_czas_milicji
https://cia.media.pl/anarchisci_w_drugiej_republice_hiszpanii_gorzkie_lek...
https://cia.media.pl/anarchokomunizm_kapitalizm_i_akcja_bezposrednia