40 lat po 1968 - walka trwa!

W weekend odbyła się we Wrocławiu konferencja "40 lat po 1968 - walka trwa". Podstawowym jej tematem były konsekwencje rewolty i jej aktualność dzisiaj. Debata toczyła się na temat feminizmu, alterglobalizmu, filmu w czasie rewolty i rzecz jasna wyzwolenia seksualnego. Zwrócono uwagę na różnice i podobieństwa między paryską wiosną a wydarzeniami marcowymi w Polsce i w USA.

Konferencję prowadził Piotr Żuk, a referentami byli Jan Sowa, Jakub Majmurek, Teresa Święćkowska, Marcin Starnawski, Agata Czarnacka, Przemek Witkowski, Bartosz Machalica, Piotr Szumlewicz, Michał Kozłowski, Piotr Antoniewicz, Marta Trawinska, Jerzy Kochan i Angnieszka Grzybek, zawitał także biograf Bakunina, Antoni Kamiński.

Zastanawiano się, czy wydarzenia w Polsce wpisywały się w szerszy kontekst ogólnoświatowy, czy raczej miały charakter odmienny, bardziej lokalny. Zwracano także uwagę na fakt, że elita pokolenia marca 68 odegrała istotną rolę w transformacji po 1989 roku i zaszczepianiu neoliberalizmu na grunt polski.

Pod koniec pierwszego dnia konferencji doszło do dyskusji nt. propozycji "taktycznego etatyzmu" - tzn. wspierania pewnych zmian emancypacyjnych w ramach systemu państwowego i obrony pozostałości po państwie socjalnym (kodeks pracy, minimalne wynagrodzenie), ale bez "etatystycznego entuzjazmu" tzw. starej lewicy. W dyskusji pojawiły się głosy, że o ile obrona zdobyczy świata pracy ma sens taktyczny, to nie tyle należy popierać etatystyczne rozwiązania, co zgodnie z hasłem roku 1968 "żądać niemożliwego" - czyli wyjścia poza logikę etatystyczno-kapitalistyczną i podkreślać że w ramach systemu państwowego realizacja postulatów równości i wolności jest niemożliwa. Wskazano tu na przykład Wenezueli, gdzie "taktyczny etatyzm" zaczyna wchodzić w koleiny starej lewicy i wyczerpuje swoją formułę.

Podczas wykładów omawiano także problem utowarowienia kobiety, który obecny był nawet wśród przedstawicieli pokolenia 68 - wyzwolenie seksualne realizowane było często pod dyktando mężczyzn i zaspokajania jego fantazji "dostępu do wielu kobiecych towarów". Poruszano także problem "tożsamościowy" - tj. problem rozdzielania we współczesnej Polsce wielu różnych walk - kobiecych, pracowniczych, ekologicznych etc., podczas gdy istnieje potrzeba "syntezy" tych wszystkich ruchów. Skrytykowano także teorię o tym jakoby kobiety stanowiły jednolitą "klasę", pomijając zróżnicowanie klasowe wśród samych kobiet. Inne interesy i cele mają kobiety z klasy średniej (których dyskurs dominuje), a inne kobiety z klasy pracującej. Przywoływano w tym momencie ostatnią sytuację w Wałbrzychu, gdzie kobiety, które zajęły pustostany z których władze chcą je usunąć, przełamały stereotyp kobiety z klasy pracującej - cicho znoszących niesprawiedliwość systemu i oddające inicjatywę mężczyznom.

Po propozycji Jerzego Kochana zbudowania we Wrocławiu pomnika Róży Luksemburg (która siedziała we wrocławskim więzieniu), w kontekście problemu tworzenia lewicowych symboli, stwierdzono, że ona sama najprawdopodobniej nie chciałaby pomnika, a lewica nie powinna czuć się najlepiej wśród "nostalgicznej tradycji, tworzenia polityki historycznej" etc. ale powinna raczej patrzeć w przyszłość i analizować teraźniejszość, choć ze świadomością tego co było. Taka sama była reakcja na propozycję zbudowania pomnika Bakuninowi, który także mieszkał i działał we Wrocławiu.

Dyskusja zahaczyła także o inne aktualne problemy polskiej lewicy. Oczywiście było słychać różnice między różnymi opcjami politycznymi, ale dyskusja odbywała się w kulturalnej atmosferze wymiany poglądów.