Analiza Narodowej Demokracji

Zanim dokona się próby analizy poglądów gospodarczych stronnictwa związanego z Narodową Demokracją, w skrócie endecją, trzeba zwrócić uwagę na pochodzenie klasowe jej liderów. Dmowski pochodził z rodziny drobnoszlacheckiej. Giertych był synem właściciela fabryki. Grabski też pochodził z rodziny szlacheckiej dysponującej majątkiem wiejskim. W większości przypadków endecy byli drobno szlachtą, bankowcami jak Władysław Mieczkowski, handlowcami jak Karol Rzepecki, który kazał strzelać do kolejarzy w Poznaniu 1920 zabijając 9 i raniąc 30.

Innymi słowy endecja była ruchem burżuazyjnym. Stąd też mimo, iż marginalnie zdarzały się w endecji odchylenia etatystyczne to jednak twórcy ruchu z Dmowskim na czele nie byli dalecy od liberalizmu. Jednak ów liberalizm miał ramy zwane „interesem narodowym”. Narodowa Demokracja nie chciała zależności polskiego rynku od rynków zagranicznych. Tak czy inaczej Roman Rybarski uważał, iż nie ma skuteczniejszego umotywowania rozwoju gospodarczego niż koncepcja własności prywatnej czyli bezustannego dążenia do zysku i działania na własny rachunek. Wolnego rynku i egoistycznego motywu bogacenia się, nie zastąpi żadna retoryka odwołująca się do innych motywów aktywności gospodarczej aniżeli osobiste.

Narodowcy cały czas krytykowali zbyt wysoki udział państwa w gospodarce jaki panował w Polsce. Za wzór ukazywali kapitalistyczne państwa zachodnie, a polski interwencjonizm porównywali do systemu w Rosji Sowieckiej. Dmowski przekonany był, iż tylko przedsiębiorstwa prywatne przyczyniają się do rozwoju gospodarki. Popierał prywatyzację, przeciwstawiał się przyznawaniu zasiłków dla bezrobotnych.
Uważał, że źródłem politycznej nielogiczności jest… to, że kapitał znajduje się w rękach „obcych”, a nie Polaków tak jakby Polacy mieli być lepszymi kapitalistami. Nazywał to „brakiem narodowej organizacji kapitału”.

Dmowski był zdania, że im mniej państwowej biurokracji w gospodarce tym lepiej dla narodu ponieważ gospodarka nie powinna być państwowa tylko narodowa. Słowo „naród” ma tutaj znaczenie kluczowe. Nie chodzi bowiem o lud pracujący, ale o tę część narodu, która jest przedsiębiorcza czyli drobną burżuazję. Dlatego też wzywał do uproszczenia administracji państwowej widząc w tym oszczędności dla budżetu.

Roman Rybarski, główny ekonomista endecji uważał, iż państwo działa na gospodarkę destrukcyjnie, stawia przeszkody i pcha w niewłaściwym kierunku. Jako jedyną alternatywę wobec tego uważał brak jakiejkolwiek interwencji w rynek aby drobne przedsiębiorstwa rozwijały się same, a kapitał akumulował. Żądał jedynie kontroli nad kapitałem spekulacyjnym i koczowniczym. Nie był to i nigdy nie będzie ruch skierowany na korzyści dla pracowników.

Podczas rewolucji 1905 kiedy polski proletariat walczył z carem i kapitałem narodowcy siłą rzeczy wsparli cara i kapitał ponieważ był to ruch narodowej burżuazji. Dopiero po latach endecja włączyła się w pracę nad budową państwa polskiego ponieważ miało to być państwo kapitalistyczne, które już w pierwszych latach swojego istnienia włączyło się w walkę z proletariatem o czym wspomniałem na przykład w pierwszym akapicie.

Biorąc pod uwagę kwestię poruszoną powyżej trzeba zrewidować swój stosunek do nacjonalizmu w Polsce. Antysemityzm Dmowskiego i działalność bojówkarskiej prawicy w przedwojennej Polsce nie wzięły się z nikąd.

Zacznijmy od kwestii jaką rolę odgrywał wówczas i odgrywa obecnie nacjonalizm. Nacjonalizm zakłada hegemonię jednego narodu nad innymi oraz jego supremacje na terenie danego państwa. Nacjonalizm to jednocześnie antagonizm. Endecja uznawała na przykład Ukraińców za materiał etniczny, który należy kulturowo wchłonąć. Stąd też wynikła antagonistyczna polityka władz Polski wobec Ukrainy.

Nacjonalizm zakłada skupienie kapitału w rękach narodowych. Walczy więc z „obcym” kapitałem. Przejdziemy teraz do antysemityzmu polskiego. Kiedy w Polsce powstała bojówkarska prawica o charakterze faszystowskim jak Obóz Narodowo-Radykalny, która fizycznie atakowała ludność żydowską pojawiło się coś takiego jak prawicowy sprzeciw wobec systemu. Próbowali zbijać kapitał polityczny na napuszczaniu robotników na żydowskich kapitalistów. W ten sposób chcieli wykorzystać klasę pracującą jako narzędzie do osiągania własnych celów.

Kończyło się to jednak zwykle na tym, że prawicowi siepacze atakowali żydowską biedotę. Robotnicy pracowali u kapitalistów wszystkich narodowości dlatego po prostu nie było im z nacjonalizmem po drodze.

Z biegiem narastającego kryzysu lat 30-tych i zaogniającej się walki klasowej zwiększała się również aktywność pożytecznych idiotów systemu. Gdy związki zawodowe strajkowały i walczyły fizycznie na ulicach omamieni narodowo-burżuazyjną ideologią ONR-owcy dokonywali pogromów Żydów zabijając w drugiej połowie lat 30-tych ponad 90 osób. Doszło nawet do napadu na Stanisława Dubois – działacze RNR Falanga zaatakowali go z użyciem noży.

W Łodzi podczas strajku nauczycieli podłożyli bombę pod siedzibę Związku Nauczycielstwa Polskiego. Zginęły wówczas dwie osoby.

Podsumować to należy następująco, polski nacjonalizm miał swoje korzenie bezpośrednio w myśli wolnorynkowej jaką reprezentowali jego twórcy. Na jego rozwój wpływ wywarł system panujący w II Rzeczypospolitej, którego narodowcy w ostatecznym rozrachunku okazali się obrońcami. Kiedy pracownicy walczyli o swoje, narodowcy próbowali zbijać kapitał polityczny dla siebie mordując przy okazji ludzi.

Nacjonalizm wrogiem klasy pracującej, faszyści to pożyteczni idioci kapitalizmu. Problem da się zwalczyć jedynie u jego podstaw. A podstawy to coś więcej niż konfrontacja na ulicy i mówienie, że coś jest złe. Jedynym skutecznym oporem przeciwko faszyzmowi i kapitalizmowi jest działanie na korzyść społeczeństwa. W przeciwnym razie może ono zostać ogłupione przez wewnętrzne sprzeczności idei skrajnej prawicy oraz systemu w którym ma ona swoje źródło.

Jacob Burns

https://cia.media.pl/czy_narodowcy_sa_faszystami