Kryteria wolności
Aby móc się zastanowić jak bardzo jesteśmy wolni lub zniewoleni , należy określić kryteria wg których można to zobrazować. Kryteria te podzielę na trzy grupy: polityczne, społeczne i ekonomiczne. Taki zakres jest konieczny ze względu na obecny rozwój ludzkości.
Kryteria polityczne to organizm państwowy w którym żyjemy, system rządów który w nim występuje, sposób w jaki są wybierane władze. Dodatkowo wspomnieć tu trzeba wszelkie organy państwa oddziałujące na ludzi w nim mieszkających. Prosty podział państw wg sposobu wyboru władzy i jej sprawowania, zakłada państwa demokratyczne oraz totalitarne. Z definicji wynika , że w państwach demokratycznych obywatele wybierają swoich przedstawicieli, natomiast w państwach totalitarnych obywatele nie mają wpływu na rządzące nimi elity. Skorygowałbym wspomnianą definicję, tak naprawdę w państwach demokratycznych wybrać można tylko wąską grupę osób, która zazdrośnie strzeże swoich praw do narzucania obywatelom, korzystnych wyłącznie dla siebie rozwiązań.
Mit o demokracji jest popularny na tyle, że pragną go mieszkańcy państw totalitarnych oraz podtrzymują go mieszkańcy państw demokratycznych, ci ostatni mając przed oczyma sytuacje swoich odpowiedników w krajach totalitarnych. Powstaje kuriozalna sytuacja, w której w demokracji nikt już nie zadaje sobie trudu zastanowienia się nad sposobem funkcjonowania społeczności, przyjmując na optymalny ten zastany. Wyzwanie systemowi rzucają nonkonformiści , spychani szybko do roli marginesu, egzystujący poza społecznością , wskazywani jako przykłady zagrożenia dla ładu społeczności . W państwach totalitarnych rządzący są bardziej szczerzy w swoich postawach, jednostka dla nich nie ma znaczenia, jest tylko potrzebna jako element do generowania korzyści, można ją zmusić do niewolniczej pracy, można ją wysłać na wojnę określając jakiegoś wroga interesu publicznego. Totalitaryzm lubi nawiązywać do demokracji, więc organizuje spektakle wyborcze, które według przygotowanego scenariusza potwierdzają poparcie społeczne dla niego. Z kwiatami i ze śpiewem na ustach obywatele dokonują swoich ról.
Kryteria społeczne są trudniejsze do zobrazowania, ponieważ z części z nich tak naprawdę nie zdajemy sobie sprawy. Naleciałości społeczne narzucają nam model rodziny wielopokoleniowej , związku kobiety i mężczyzny, ogniska domowego, zbierania majątku, grona znajomych i przyjaciół. Społeczeństwa tak naprawdę buduje organizm państwowy, jakikolwiek on by był. Społeczeństwo jest w społeczności lokalnej, industrializacji osiągającej apogeum w wielkich metropoliach. Wszystkie społeczeństwa budują swoje obyczaje, folklor , tworzą wreszcie wierzenia religijne , które w większym, bądź mniejszym stopniu są elementem konserwatywnym w tymże społeczeństwie, lecz trudno mieć im za złe, są przecież jego owocem, pojawiającym się na określonym etapie. Kryteria społeczne są głębiej w nas niż to możemy sobie wyobrazić , nasze spontaniczne pojęcie dobra – zła, altruizmu – egoizmu oraz tabu są zdefiniowane i trudne do modernizacji.
Kryteria gospodarcze to system gospodarczy w którym żyjemy. System ten ulegał zmianą na przestrzeni lat, ale zawsze sprowadzał się do tego samego, zapewnienie zaspokojenia podstawowy potrzeb, gromadzenie dóbr, rozwój własności, kreowanie potrzeb innych. Proces rozpoczął się od wspólnoty pierwotnej w której wszyscy jej członkowie pełnili podobne funkcje. Następny był okres gospodarki opartej na pracy niewolników, więc zaczęły się podziały. Przyszedł czas na feudalizm, gdzie pojawiła się bardzo dokładna struktura ludzi wolnych, przy zachowaniu również i niewolnictwa. Pod koniec feudalizmu rozwój kapitalizmu, zmienił pojęcie wolności, zastępując ogólne pojęcie bardziej wymiernym pojęciem wyrażanym w pieniądzu i wynikającej z niego władzy. Prawie równocześnie pojawiło się pojęcie komunizmu, gdzie pomysł polegał na zerwaniu z kreowaniem pozycji jednostki w oparciu o pieniądz, ale było już za późno, w społeczeństwie pieniądz stał się podstawową wartością, podstawową formą oceny, kreowanie systemu bez własności i pieniądza nie mogło się już udać, nie można było tak po prostu wrócić do formy wspólnoty pierwotnej. Obecny kapitalizm miewa się dobrze, kwitnie od prawie dwustu lat, gromadzenie majątku ma obecnie niezagrożoną pozycje w umysłach na całym świecie. Proponowanie alternatywnych sposobów , nie jest traktowane poważnie, a jeśli okazuje się, że następuje konflikt z kapitalizmem zostaje szybko zwalczone.
Podsumowując trudno jest znaleźć dla siebie szerszą płaszczyznę wolności. Trzy podstawowe kryteria wyznaczające wolność współpracując ze sobą, abyś nie mógł być wolny nigdy.