Multimedialny atak Naomi Klein

Sześciominutowy zwiastun, który nie zapowiada wysokobudżetowego filmu hollywoodzkiego, ale książkę krytykującą liberalny kapitalizm, można obejrzeć na stronach YouTube. Reżyserem jest Meksykanin Alfonso Cuaron, twórca takich filmów jak "I twoją matkę też", "Harry Potter i więzień Azkabanu" oraz "Ludzkie dzieci". 37-letnia kanadyjska autorka namówiła go do zobrazowania propagowanej przez nią idei, że nowoczesny kapitalizm wprowadza "wolny rynek" za pomocą ekonomicznych terapii szokowych. Film zatytułowany tak jak książka, czyli "Shock Doctrine", pokazany był m.in. na festiwalach filmowych w Wenecji i Toronto.

Zdaniem Klein torturowanie jeńców w Iraku, akcje CIA w Chile czy wreszcie zbrodnicze jej zdaniem teorie nagrodzonego Noblem ekonomisty Miltona Friedmana są częścią wielkiej amerykańskiej "doktryny szokowej". Cuaron przedstawia społeczeństwa jako bezwolne ofiary, poddawane torturom US Army i radykalnym korporacyjnym "elektrowstrząsom" stosowanym przez Ronalda Reagana, Margaret Thatcher, a dziś przez Georga W. Busha. Z jednej strony krwiożerczy kapitaliści, z drugiej płaczące, głodne dzieci i ludzie spętani drutem kolczastym przez brutalnych marines.

Autorka zapowiada zdemaskowanie tej "radykalnej kapitalistycznej krucjaty" w swojej książce. Analizuje tam m.in. wprowadzenie wolnego rynku w Chile w 1973 roku, Chinach i Polsce w 1989 roku oraz w Rosji w 1993 oraz działania amerykańskich korporacji w okupowanym Iraku czy w Nowym Orleanie po huraganie "Katrina". Głosi, że za każdym razem taktyka "wolnego rynku" narzucana jest bezbronnym obywatelom w okresie szoku, katastrofy czy kryzysu.

Jej zdaniem "Solidarność" w roku 1989 została szantażem zmuszona przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy do porzucenia idei "spółdzielni robotniczych" i przyjęcia radykalnego programu ekonomicznego. Bo idee wolnego rynku są z definicji antydemokratyczne i muszą być narzucane społeczeństwom z góry i siłą, w momentach, gdy obywatele są zagubieni i bezwolni. Klein przyznaje, że co prawda komuniści i faszyści też narzucali swoje doktryny społeczeństwom, ale zostali za to osądzeni, podczas gdy współczesny kapitalizm nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie - i czas najwyższy, by tak się stało.

Na stronie YouTube znajdziemy też półgodzinne przemówienie Naomi Klein, w którym porusza niektóre wątki z książki. Natomiast na stronie lewicowego dziennika brytyjskiego "The Guardian" można znaleźć fragmenty książki, wideo z wypowiedziami Klein, oraz eseje tłumaczące m.in., jak wojna w Iraku została sprywatyzowana czy jak tragedia na placu Tiananmen posłużyła sprytnym komunistom do narzucenia społeczeństwu niewolniczego kapitalizmu.