Spokój panuje w Warszawie
Czytelnik CIA, Wto, 2009-02-03 13:33
Publicystyka
Rozprzestrzeniają się strajki na uczelniach Hiszpanii. W Polsce cisza. Krwawo stłumiona zostaje dziesięciotysięczna demonstracja przed gmachem parlamentu w Wilnie, zwołana w proteście przeciwko podwyżkom podatków i nieudolności władz w rozwiązywaniu problemów gospodarczych. W Polsce cisza. Równie wielki tłum zbiera się pod siedzibą rządu w Rydze, dwa razy większy – w Sofii. W Polsce cisza. Strajk generalny paraliżuje Włochy na znak niezgody wobec polityki rządu Silvio Berlusconiego. W Polsce cisza. Wielodniowe demonstracje emigranckiej młodzieży i płonące samochody na przedmieściach Paryża. W Polsce cisza. Cała Francja upomina się o sprawiedliwe traktowanie młodych ludzi, którzy rozpoczynają swoją karierę zawodową. W Polsce cisza. Cynizm i kłamstwa władz węgierskich wywołuje oburzenie tłumów, w Budapeszcie odbywa się największa demonstracja uliczna od rewolucji 1956 roku. W Polsce cisza. Ewentualnie szczere zdziwienie komentatorów, jak można zachowywać się tak nieodpowiedzialnie? Przecież władza ma problemy, władza troszczy się o nas, władzy nie należy przeszkadzać.
Dziwna apatia, z jaką Polacy reagują na wydarzenia ostatnich lat i miesięcy, nie dotyczy tylko konfliktów zagranicznych. Przed dwoma laty przed Kancelarią Premiera w Alejach Ujazdowskich stanęło Białe miasteczko, w którym w akcie rozpaczy przez wiele dni koczowały pielęgniarki z całego kraju. Któregoś weekendowego ranka, gdy moją kozacką fantazję wzmocniły rozrywki ostatniej nocy, wybrałem się do kobiet w bieli. Wpłaciłem pieniądze na fundusz strajkowy, wdałem się w trudne rozmowy z ustawionymi w bojowym szyku panami w groźnych mundurach. I nagle przyszła myśl: w akcie solidarności muszę zwołać tu kolegów aktorów. Niech przyjadą z recytacjami, pieśniami, niech swoją popularnością przyciągną media. Przecież całe społeczeństwo stanęło za nami, gdy prawie trzydzieści lat temu nasze środowisko zbojkotowało reżimową telewizję. Czy nie czas na gest wdzięczności wobec dziewczyn, które za odpowiedzialną i wyczerpującą pracę zarabiają miesięcznie tyle, ile my potrafimy przehulać w jeden weekend? Wykonałem kilka telefonów do wpływowych postaci z branży. I za każdym razem usłyszałem to samo: wiesz, to jednak nie nasza sprawa, nie chcemy się angażować w politykę, czasy się zmieniły...
Na identyczną reakcję liczyć mogą wszyscy zjeżdżający do Warszawy przedstawiciele innych grup zawodowych, walczących o swoje miejsca pracy. Byłem świadkiem, gdy do Szpilki na placu Trzech Krzyży w Warszawie weszła grupa energetyków demonstrujących pod Ministerstwem Gospodarki. Glamourowi młodzieńcy z włosami opadającymi na oczy, dziewczyny w świetnych sukienkach, bankowcy i urzędnicy o kwadratowych szczękach jak z reklam tic-taców, w ogóle nie mogli zrozumieć, o co im chodzi. Tym facetom z zaniedbanymi fryzurami, w bazarowych dżinsach i adidasach, w koszulach w kratę? Skąd oni się u diabła wzięli? Przecież koszule nosimy tylko w paski! Również intruzi w niemodnych flanelach ze zdumieniem przyglądali się szpilkowej publiczności. Wczytywali w menu, szeptali, przeliczali. Po chwili wyszli, dziwiąc się głośno piwu za 9 zł. Tymczasem za oknem w karnym szyku przebiegł oddział policjantów w czarnych mundurach i białych kaskach z przezroczystymi tarczami. Nad mocnymi butami masywne nagolenniki przypominające rycerskie zbroje. Warszawka nawet ich nie zauważyła.
Nie chcę w tym miejscu zajmować stanowiska ani w sprawie konfliktu w Gazie, ani reformy służby zdrowia czy energetyki. Interesuje mnie natomiast, jak bardzo nasza bierność wobec wydarzeń w sferze publicznej w kraju i na świecie kłóci się z pielęgnowanym czule i wykładanym młodzieży paradygmatem polskości romantycznej i porywczej, polskości upominającej się o sprawiedliwość i wolność waszą i naszą? Polskości solidarnej, heroicznej i współ-czującej? Ten paradygmat bardziej realizują dziś demonstranci z ulic Paryża, Berlina czy Aten. Lekceważone żabojady, helmuty i leniwi Grecy okazują się dzielniejsi niż chmurni potomkowie Traugutta i Bora-Komorowskiego. Co się wyczerpało? Idea protestu czy może samej wspólnoty dbającej o interes powszechny? A może jej tak naprawdę nigdy nie było? Może ta urocza bajka o nieujarzmionym narodzie stworzona przez grono pięknoduchów i zubożałych szlachciurów na początku XIX wieku właśnie teraz ukazuje całe swoje bankructwo? Może poza patriotycznym wierszem i deklaracjami trybunów nigdy nie istniała? Łatwo było ją podtrzymywać w realiach zaborów czy systemu komunistycznego, ale dzisiaj kompromituje się na całego. W jednej paryskiej manifestacji antywojennej uczestniczy obecnie pięciokrotnie więcej ludzi niż w całym powstaniu listopadowym. I może rzeczywiście rację miał generał Horace François Bastien Sébastiani, marszałek Francji i minister spraw zagranicznych, który uspokajając wzburzoną opozycję wypowiedział we francuskim parlamencie we wrześniu 1831 roku słynne słowa: „La tranquillité règne à Varsovie”. Spokój panuje w Warszawie.
Maciej Nowak
Tekst ukazał się w darmowym miesięczniku lajfstajlowym "Aktywista".
